کم کاری تیروئید در بین بیماری های غدد درون ریز شایع ترین بیماری پس از دیابت می باشد که در مراحل اولیه قابل تشخیص نیست و در صورت پیشرفت می تواند تعادل طبیعی بدن را به هم بریزد.در طب سنتی دلیل اصلی کم کاری تیروئید سردی بیش از حد بدن میباشد.
اگر از خستگی مداوم و بی‌دلیل رنج می‌برید شاید بهتر است مراقب عملکرد غده‌ی تیروئید خود باشید. این غده‌ی پروانه‌ای شکل که در جلوی گردن و زیر سیب آدم قرار دارد، با ترشح هورمون، سوخت‌وسازِ بدن را کنترل می‌کند. از جمله بیماریهای مرتبط با این غده، کم کاری تیروئید است.
این بیماریِ خاموش ممکن است سال‌ها در بدن فرد مبتلا باقی بماند ولی به درستی تشخیص داده نشود، چرا که علائم آن پراکنده و مبهم است و به همین دلیل پزشک در تشخیص بیماری گمراه می‌شود.
بیشتر مواقع کم کاری تیروئید، به مشکلات تیروئید مربوط نمی‌شود، بلکه عملکرد نامناسب سیستم ایمنی بدن، این بیماری را ایجاد می‌کند. آزمایش آنتی‌بادی، راه مناسبی برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن و تشخیص کم کاری تیروئید است.
به گفته‌ی دکتر داتیس خرازیان نود درصد افرادی که کم کاری تیروئید دارند مبتلا به هاشیموتو هستند. هاشیموتو یک بیماری خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به بافت‌های غده‌ی تیروئید حمله می‌کند و آنها را از بین می‌برد. بنابراین برای درمان بیماریهای تیروئید یا هر بیماری خودایمنی دیگر، ابتدا باید منشاء بیماری کشف شود و نباید علائم بیماری را با دارو سرکوب کرد.
بیماریهای ناشی از تیروئید
یکی از بیماریهای شایع تیروئید، هیاپوتیروئیدی یا کم‌کاری تیروئید است که علل مختلفی دارد. کم‌کاری تیروئید، کاهش هورمون‌های تیروئیدی در بدن را به دنبال دارد و در نتیجه کار سلول‌ها نیز با اختلال همراه می‌شود.
شایع‌ترین علت کم‌کاری تیروئید، تامین نشدن ید کافی برای بدن است. کشور ما جزو مناطقی است که کمبود ید دارد ولی در سال‌های اخیر با یددار کردن نمک‌های مصرفی، بیماری کم‌کاری تیروئید ناشی از کمبود ید کمتر مشاهده می‌شود.
علائم کم کاری تیروئید
علائم کم کاری تیروئید به راحتی قابل تشخیص از شرایط و بیماری های دیگر نیست، بنابراین تشخیص درست این مسئله بسیار مهم است. برخی از علائم که نشان دهنده فعالیت پایین و کم غده تیروئید هستند، عبارتند از آلرژی (به عنوان مثال خارش چشم ها، جوش و لک، کهیر )، تپش قلب، مشکل معده ،هضم یا یبوست، سینه درد، حالت تهوع، میل کم جنسی، خارش پوست، مشکلات پوستی (مانند خال و چین و چروک)، درد عضلانی و درد مفاصل ( مانند کمر درد و پا درد) میباشد.
از دیگر علایم این بیماری، مریضی روحی و احساسی، خشکی و شکنندگی مو، تمرکز ضعیف، افزایش وزن یا کاهش سخت وزن، ناخن های شکننده و شکسته شده، تورم و تیرگی زیر چشم ها، صورت و دست ها و پاها و مشکلات قاعدگی ( مثل خونریزی شدید و خیلی کم) است .
نبایدها در کم کاری تیروئید
- برخلاف مبتلایان به پرکاری تیروئید، این بیماران باید از مصرف زیاد مواد غذایی گواتروژن پرهیز کنند و سبزیجات را به صورت پخته مصرف نمایند. مواد غذایی گواتروژن شامل انواع کلم، شلغم، روغن گلزا (کانولا)، بادام زمینی، ارزن و سویا است
- سویا می تواند مانع جذب کافی داروهای تیروئید شود. بنابراین باید در مصرف آن احتیاط گردد.
- توجه داشته باشید که از نمک در پایان پخت غذا استفاده کنید، زیرا در غیر این صورت ید موجود در نمک هنگام برداشتن درب ظرف غذا، همراه با بخار خارج می شود. در این صورت شما میزان ید کمتری از آن چه که انتظار می رود دریافت خواهید کرد. در ضمن نمک یددار را نباید در شیشه های شفاف و در معرض نور نگهداری کرد.
- از منابع غذایی ید به مقدار کافی استفاده شود. ماهی، انواع صدف ها و برخی گیاهان دریایی حاوی منابع سرشار ید هستند. همچنین نمک دریا به صورت طبیعی حاوی عنصر ید است.
- توجه کنید که زیاده روی در مصرف ید باعث کم کاری تیروئید خواهد شد.
- تنظیم کالری دریافتی برای جلوگیری از افزایش وزن ضروری است. برای این منظور مشاوره با کارشناس تغذیه، همراه با استفاده از درمان دارویی توصیه می شود.
- اطمینان نسبت به تأمین مقادیر کافی ویتامین های C ، A، E و ویتامین های گروه B به ویژه B2 ،B3 ،B6 که برای تولید هورمون تیروئید ضروری هستند لازم است.
مصرف منظم مواد غذایی زیر در برنامه ی غذایی روزانه توصیه می شود:
منابع خوب ویتامین C: توت فرنگی، آناناس، هندوانه، موز ، سیب زمینی و هلو .
منابع خوب ویتامین A: جگر، تخم مرغ، ماهی های روغنی، سبزی های سبز رنگ ( به جز گیاهان خانواده ای کلم )، سبزی ها و میوه های زرد و نارنجی رنگ. هر چه این میوه ها و سبزی ها پررنگ تر باشند غلظت ویتامین در آنها بیشتر است.
منابع خوب ویتامین E: روغن های گیاهی،مغز دانه ها (به جز بادام زمینی) و غلات.
منابع خوب ویتامین B: غلات سبوس دار، گوشت گاو، گوشت ماکیان و ماهی.
استفاده از منابع خوب غنی از روی، نظیر غذاهای دریایی، گوشت قرمز، گوشت ماکیان و غلات سبوس دار.
استفاده از مکمل مولتی ویتامین و املاح در کنار منابع غذایی بالا
استفاده از منابع غنی از آهن مانند جگر، گوشت قرمز و غلات غنی شده با آهن، به ویژه در افرادی که دارای کم خونی ناشی از فقر آهن نیز می باشند.
استفاده از اسیدهای چرب ضروری به ویژه مکمل امگا – ۳ که منبع غنی آن ماهی های روغنی آب های سرد هستند، می تواند در تخفیف برخی علایم مفید باشد. کمبود اسیدهای چرب ضروری می تواند باعث بر هم خوردن تعادل در عملکرد غده ی تیروئید شود.
نوشیدن آب به مقدار کافی (حداقل ۷ لیوان) بسیار ضروری است.
پرهیز ها در کم کاری تیروئید
پرهیز از مصرف قند های ساده مانند قند و شکر، شیرینی جات و …
پرهیز از مصرف زیاد نوشیدنی های کافئین دار، میانه روی در مصرف فرآورده های شیری و گندم.
پرهیز از خوردن سردیها و سبزیجات خام
بهترین راهکارها برای درمان کم کاری تیروئید:
- کاهش مصرف سردیها
- خوردن دمکرده دارچین
- خوردن ارده، شیره انگور در وعده صبحانه
- استشمام عطر گرم در شبانگاه
- ماساژ با روغن سیاهدانه
- میل کردن دوسین
ثبت ديدگاه